Αποτελεσματική βιβλιογραφία: συμβουλές

Η τεκμηρίωση όσων καταγράφονται σε ένα έργο, είναι αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας συγγραφής του. Για το λόγο αυτό χρησιμοποιούνται οι βιβλιογραφικές αναφορές οι οποίες είναι απαραίτητες σε κάθε ακαδημαϊκή εργασία. Μέσω αυτών κρίνεται ο βαθμός κατά τον οποίο έχει διερευνηθεί το εκάστοτε θέμα και εξασφαλίζεται η πρωτοτυπία των σκέψεων που έχουν καταγραφεί. Η βιβλιογραφία επηρεάζει σε μεγάλο ποσοστό τον τελικό βαθμό της εργασίας και για αυτό πρέπει να είναι αποτελεσματική. 

Ταυτόχρονα με την παράθεση των βιβλιογραφικών αναφορών ο συγγραφέας δηλώνει ότι αναγνωρίζει τη συμβολή των πηγών που έχει χρησιμοποιήσει για την εκπόνηση του έργου του.

Ο αγγλικός όρος που χρησιμοποιείτε για τις βιβλιογραφικές αναφορές ή παραπομπές είναι citations και η μορφή τους ποικίλει ανάλογα με το πρότυπο που εφαρμόζεται.

Κατανοώντας τον σκοπό της βιβλιογραφίας:

1. Επιτρέπει τους αναγνώστες να εμβαθύνουν τις γνώσεις τους 

Οι αναγνώστες ενός επιστημονικού έργου μπορούν να κατατρέξουν στο κεφάλαιο της βιβλιογραφίας και να βρουν την πηγή των πληροφοριών ώστε να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους για το συγκεκριμένο θέμα. Αυτό αποτελεί πλεονέκτημα και για τους φοιτητές που εκπονούν πτυχιακή, μεταπτυχιακή ή και διδακτορική εργασία και δε γνωρίζουν από ποια βιβλιογραφία να αρχίσουν ή με ποια να συνεχίσουν. Σε αυτήν την περίπτωση, μπορείτε να διαβάσετε έτοιμη διπλωματική ή διδακτορική εργασία και να ανατρέξετε στη βιβλιογραφία της. Από εκεί μπορείτε να βρείτε πλούσιο υλικό για να ξεκινήσετε ή να συνεχίσετε το δικό σας έργο. 

2. Πιστοποιεί την ποιότητα της εργασίας 

Ο καθηγητής και η κριτική επιτροπή κρίνουν το επιστημονικό έργο και με βάση τη βιβλιογραφία του. Παρατηρούν αν οι πηγές είναι επιστημονικά έγκυρες και σχετικές με το θέμα. Η βιβλιογραφία προσθέτει αξιοπιστία στην εργασία σας, σέβεται τα πνευματικά δικαιώματα, και προστατεύει από τη λογοκλοπή. 

3. Επιδεικνύει σεβασμό στα πνευματικά δικαιώματα 

Αν έχετε πληροφορίες που δημοσιεύτηκαν αρχικά από έναν άλλον επιστήμονα, πρέπει αυτό να φαίνεται μέσα από την αναφορά και τη βιβλιογραφία. Η ακαδημαϊκή ακεραιότητα εξακολουθεί να εκτιμάται και η παραβίασή της θεωρείται ακαδημαϊκό και ηθικό αδίκημα. Η προσποίηση πως σας ανήκουν κάποιες ιδέες δεν προσφέρει κύρος στο έργο σας, το αντίθετο μάλιστα. Η αναφορά όμως των πηγών που χρησιμοποιούνται, προσφέρει κύρος, σεβασμό και αξιοπιστία. Δείχνει πως κάνατε μεγάλη και βαθιά  έρευνα, προσφεύγοντας σε ποικίλες πηγές. 

Ξέροντας ποιες πηγές να ενταχθούν στη βιβλιογραφία

Για όποια γνώση ή ιδέα έχει προταθεί από άλλον συγγραφέα πρέπει να υπάρχει η σχετική αναφορά. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που δεν γράφεται αναφορά, όπως στη λεγόμενη «κοινή γνώση». 

1. Άγνωστοι ή ανώνυμοι συγγραφείς 

Αν στην εργασία σας έχετε χρησιμοποιήσει λόγια ενός συγγραφέα που δεν δηλώνει το όνομά του, καλό είναι να κάνετε αναφορά τον τίτλο του έργου, ή τις πρώτες λέξεις του, ενώ στη βιβλιογραφία, τον τίτλο του έργου και τα λοιπά στοιχεία κανονικά. 
Μπορείτε να διαβάσετε το άρθρο μας για τις ανώνυμες πηγές.

2. Εικόνες και γραφικά 

Αν αξιοποιήσατε μια εικόνα από το διαδίκτυο, κάτω ή δίπλα της θα πρέπει να αναφέρετε τον δημιουργό της, τον τίτλο, τον χρόνο δημοσίευσης, και τον σύνδεσμό της. Τα ίδια στοιχεία πρέπει να υπάρχουν και στο κεφάλαιο της βιβλιογραφίας. Τις περισσότερες φορές όμως απαιτείται μόνο ο σύνδεσμος της εικόνας να βρίσκεται κάτω από αυτήν ή στις σημειώσεις, και όχι στη βιβλιογραφία. 

3. Δευτερογενείς πηγές 

Αν στην εργασία σας έχετε αξιοποιήσει λόγια ενός συγγραφέα που και εκείνος έχει  χρησιμοποιήσει λόγια κάποιου άλλου, θα πρέπει η αναφορά σας να περιλαμβάνει και τους δυο συγγραφείς. Πρώτα αυτόν από τον οποίο πήρατε τα λόγια, μετά εκείνον που αναφέρει ο άλλος συγγραφέας. Στη βιβλιογραφία βάζετε μόνο τον συγγραφέα που διαβάσατε. Αν πάλι, βρείτε έναν συγγραφέα να αναφέρει δευτερογενής πηγή, καλύτερα είναι να βρείτε την αναφορά και έτσι να την εντάξετε. Οι τριτογενείς πηγές δε θεωρούνται πολύ αξιόπιστες. 

4. Μεταφρασμένα λόγια 

Η μετάφραση επίσης αποτελεί λογοκλοπή. Όταν μεταφράζετε κάτι, αναδιατυπώστε τα λόγια και γράψτε την αναφορά και τη βιβλιογραφία κανονικά. 

5. Παράφραση ή αλλαγή του αποσπάσματος 

Η παράφραση, η αλλαγή δηλαδή των ρητών ενός συγγραφέα, επιτρέπεται με την αναφορά στον συγγραφέα. Αν γράψετε μόνο τα λόγια αλλαγμένα χωρίς αναφορά, κάνετε λογοκλοπή. 

6. Αυτολογοκλοπή 

Αν χρησιμοποιήσατε στην εργασία σας μέρος μιας προηγούμενης εργασία σας, θα πρέπει να την αναφέρετε στο καινούργιο σας έργο. Διαφορετικά, κάνετε αυτό που αποκαλείται αυτολογοκλοπή. Οι προηγούμενες εργασίες σας θεωρούνται κανονική βιβλιογραφία. 

Διαμορφώνοντας τη βιβλιογραφία 

Υπάρχουν διάφορα συστήματα αναφοράς - βιβλιογραφίας και θα πρέπει να ακολουθήσετε αυτό που προτείνει ο καθηγητής. Σε κάθε σύστημα δίνεται έμφαση σε διαφορετικά σημεία, όπως τα ονόματα των συγγραφέων, η χρονολογία των έργων, τα θέματά τους κλπ. 

1. Αλφαβητική σειρά 

Η πιο συχνή μορφή της βιβλιογραφίας είναι η αλφαβητική, όπου οι πηγές γράφονται με αρχή τον συγγραφέα και κατατάσσονται αλφαβητικά. Έτσι οι ιδέες και τα θέματα είναι ενωμένα. 

2. Χρονολογική σειρά 

Για να τονιστεί το αν οι πηγές είναι πρόσφατες ή παλαιές μπορείτε να διαμορφώσετε τη βιβλιογραφία με βάση το χρόνο δημοσίευσης. Το ίδιο μπορείτε να κάνετε αν θέλετε να δείξετε τη χρονολογία των ιδεών. 

3. Θεματική σειρά 

Οι πηγές μπορούν να ομαδοποιηθούν με βάση τη μορφή των πληροφοριών: εικόνες, επιστημονικά άρθρα, βίντεο, γραφικά, βιβλία, ιστοσελίδες κλπ. 

Μπορούν επίσης να οργανωθούν ανά θέμα: ορισμοί, επιστημονική έρευνα, νομικά άρθρα κλπ. 

4. Σειρά εμφάνισης στην εργασία 

Αυτή είναι η ευκολότερη μορφοποίηση βιβλιογραφίας. Ουσιαστικά, κάθε φορά που γράφετε μια αναφορά προσθέτετε και την αντίστοιχη βιβλιογραφία. Έτσι οι πηγές ταξινομούνται με την ίδια σειρά που υπάρχουν στο κείμενο. 

Επιλέγοντας το σωστό σύστημα βιβλιογραφικής αναφοράς 

Το σύστημα αναφοράς καθορίζει: 

• Τη σειρά των βιβλιογραφικών παραπομπών (Για παράδειγμα: ο τίτλος ενός επιστημονικού άρθρου πριν από το όνομα του συγγραφέα ή το αντίθετο) 

• Τη μορφοποίηση για τη διαφοροποίηση των εισαγωγικών: πλάγια γράμματα, παρενθέσεις, αγκύλες, εισαγωγικά, συντομογραφίες κλπ. 
• Το πού αναφέρονται οι πηγές: στο κυρίως μέρος του κειμένου, στις σημειώσεις, στη βιβλιογραφία κλπ. 
• Το σύστημα αναφοράς συνήθως καθορίζεται από τον καθηγητή. Μόνο ένα σύστημα θα πρέπει να χρησιμοποιείται για ολόκληρη την εργασία και θα πρέπει να αναφέρονται όλες οι πηγές. 

Τα τέσσερα πιο διαδεδομένα συστήματα αναφοράς είναι το APA, το Harvard Reference System, το Chicago Style και το ABNT. 

Τα συστήματα αναφοράς έχουν μικρές ή μεγάλες διαφορές μεταξύ τους και είναι αδύνατο να απομνημονευτούν. Στο διαδίκτυο υπάρχουν διαθέσιμοι δωρεάν οι κανόνες για το κάθε σύστημα. 

Κατέχοντας τα εργαλεία σύνταξης βιβλιογραφίας 

Μπορείτε να συντάξετε τη βιβλιογραφία μέσα από το ίδιο το word. Απλά βάζετε τα στοιχεία και αυτόματα προκύπτει η βιβλιογραφική αναφορά. 

Υπάρχουν στο διαδίκτυο εργαλεία δωρεάν και μη που συντάσσουν τη βιβλιογραφία. 

Ωστόσο ένα έργο για να θεωρηθεί πρωτότυπο, μοναδικό και αξιόπιστο, πέρα από μια καλή βιβλιογραφία χρειάζεται και ένα καλό έλεγχο λογοκλοπής. Το Plagiarism-checker είναι εδώ για εσάς. Εμπιστευτείτε μας και σας εγγυόμαστε ένα άριστο αποτέλεσμα! 

Δωρεάν έλεγχος 500 λέξεων τώρα